Phương Mỹ Chi và 10 năm đến với Vũ trụ cò bay: “Chi sợ cái ‘nhất’ lắm”
(Nguồn: L’Officiel VN)
Sau album 10 năm mang tên “Vũ trụ cò bay”, Phương Mỹ Chi đã ngồi lại với L’OFFICIEL để chia sẻ về trải nghiệm làm nghề, cũng như kỳ vọng của “cô bé dân ca” ngày nào với chất giọng miền Nam đặc trưng, nay “bắt trend” và không ngại phá cách với những màn kết hợp ấn tượng: Disco và ca trù, nhạc đỏ cùng với Pop. “Vũ trụ cò bay” cũng đánh dấu Phương Mỹ Chi nổi bật ở vai trò mới, đó là sáng tác nhạc.
Chi muốn trở thành một người bạn, chứ không phải một hình mẫu với khán giả
Chi cảm thấy như thế nào khi nghĩ về buổi showcase tại THPT Marie Curie? Có thể thấy hôm đó mưa lớn, và tới 3000 khán giả vẫn đứng dưới cổ vũ Chi.
Trong buổi showcase, cảm xúc của Chi lên xuống cùng cực như điện tâm đồ. Trước show, Chi không thể ngừng khóc vì thấy mưa to, sợ mọi người sẽ đi về hết. Anh Phan Anh (quản lý của Chi) chỉ nói một câu: “Nhờ mưa thì em mới hiểu khán giả thương em thế nào. Mọi người vẫn đứng ngoài mưa chưa về, em phải ra diễn hết mình đấy.” Khoảnh khắc ấy khiến Chi cảm thấy sung sức và muốn ra diễn ngay. Hôm đó Chi không nghĩ mình được thương đến vậy, ở hậu trường ai cũng khấn cho mưa ngớt để mình diễn thành công.
Chi định động viên khán giả mà không ngờ mình được khán giả động viên lại. Lúc Chi diễn “Những ngôi sao xa xôi”, ngàn người vỗ tay. Ngót nghét 10 năm đi diễn, nhưng hôm đó Chi mới hiểu cảm giác có ngàn khán giả của riêng mình là như thế nào. Hôm đó Chi đã thức tới sáng đọc bình luận, lướt TikTok và mọi nền tảng để xem cách mọi người đón nhận showcase. Mình bị “lụy” showcase của mình và rất tự hào về nó.
Có bình luận nào về showcase mà Chi cảm thấy đáng nhớ?
Trên Instagram, ai tag hay nhắn tin, Chi đều đọc hết và chia sẻ từng cái story một. Các bạn dễ thương lắm, có bạn chia sẻ, “Biết Chi từ 2013, 10 năm sau thấy Chi trở lại với phiên bản khác, mình càng thích Chi hơn. Chi bằng tuổi mình, nên mình áp lực khi chứng kiến Chi đã quá thành công”.
Chi chỉ muốn nhắn nhủ rằng, sẽ có ngày các bạn tỏa sáng và thành công theo cách của chính mình. Chi trả lời bạn rằng, “Chi muốn là người bạn đồng hành bên mọi người trong quãng thời gian thanh xuân này chứ mình không phải là tấm gương, hình mẫu để bạn noi theo.” Cái gì cũng cần có thời gian, Chi đã nỗ lực từ nhỏ và mất 10 năm để có “Vũ trụ cò bay”. Chi muốn mọi người có cảm hứng, chinh phục ước mơ chứ không muốn tạo áp lực đồng trang lứa.
Chi không muốn tạo “peer pressure” lẫn áp lực là “con nhà người ta” đối với người hâm mộ. Còn với cha mẹ Chi, họ nhìn nhận thay đổi của Chi sau 10 năm như thế nào?
Hiện ba mẹ Chi rất vui và ủng hộ con gái. Khi mới chuyển hướng phong cách, ba mẹ Chi chưa tin tưởng nhưng không phản đối. Cho đến khi ra album và showcase, Chi đã có một bài ăn điểm với “hội người cao tuổi” là “Chiếc lược ngà”. Các cô chú, ba mẹ Chi thích bài đó nhất, mọi người thêm tin tưởng và thấy Chi trên sân khấu là khen hoài, thuyết phục vì bài hát đó.
Khi nghe “Vũ trụ cò bay”, có thể thấy các bài chưa liên kết khi đặt cạnh nhau, với điểm chung duy nhất là chất liệu văn học trong sách giáo khoa? Chi có sợ việc “không giống ai” khi đặt cạnh các nghệ sĩ trên thị trường hiện tại không?
Có nhiều cách để dung hòa 1 album, mọi người hay lấy chất nhạc tương đồng để đồng nhất trải nghiệm nghe album, như “Tâm 9”, “Link”, “ái”, theo 1 màu nhạc. Album của Chi liên kết bằng các câu chuyện trong sách giáo khoa, chứ không phải bằng việc đồng nhất dòng nhạc. Ban đầu Chi cũng sợ album bị “thập cẩm”, anh Thịnh (DTAP) nói với Chi rằng, “Em hát được đa dạng, bao gồm cả dân ca thì không lý gì mình phải giới hạn khả năng của mình.” Chi tin DTAP nên đã chơi hết mình trong “Vũ trụ cò bay”.
Chất Nam Bộ là cội rễ của Phương Mỹ Chi
Phải đến showcase, nhiều người mới biết “Bóng phù hoa” là một trong những sáng tác đầu tay của Chi.
Chi viết “Bóng phù hoa” từ trước khi gặp DTAP, trong một lần được anh Hoài Sơn gửi nhạc để mình phiêu giai điệu. Lúc đó Chi chuẩn bị thi tốt nghiệp, ôn bài nhiều nhưng không hiểu sao mình “chill” lắm, có cảm hứng viết nhạc. Chi viết để đó chứ không có dự định gì.
Một năm sau, Chi mới có dự định làm album khi gặp DTAP và anh Phan Anh. Lần đầu đưa các anh nghe thử “Bóng phù hoa”, mình khóc khi được các anh khen và nói phải đưa bài này vào album. Chi khóc vì thấy mình can đảm, khi chính Chi cũng không dám nghe vì tự ti mình “tay ngang”. Chi rất sợ mọi người đánh giá về những vai trò mới của mình, mình nhát lắm. Khi hoàn thành concept cho album, Chi cùng anh Khánh (DTAP) thêm thắt ca từ “Bóng phù hoa” cho hợp với tổng thể album và có bản hoàn thiện như bây giờ.
Vậy Chi có thể chia sẻ về đoạn tụng trong bài “Bóng phù hoa” không?
Khi cảm thấy bài hát vẫn thiếu một đoạn “bridge” và thiếu tính miền Nam, Chi đã “trốn” trong toilet 5 phút để tìm cảm hứng viết đoạn này. Viết nhạc là mình hay vô toilet ngồi, cảm thấy lúc đó riêng tư, không ai gõ cửa, và trong đó có echo vang vang phiêu lắm. (cười)
“Sự đời nước mắt soi gương” – Chi lấy cảm hứng sáng tác từ đâu, khi kiểu ngôn ngữ trong “Vũ trụ cò bay” thời nay mọi người còn ít khi dùng tới?
Bây giờ thế hệ Z nhạy bén, Chi dễ dàng tìm trên mạng ca dao tục ngữ về tình yêu tan vỡ, mất niềm tin trong tình yêu. “Sự đời nước mắt soi gương” vừa hay và quen thuộc, cũng vần với “Người con gái Nam Xương” nữa. Vì thế Chi đã viết thêm lời dựa trên cảm hứng từ câu ca dao này.
Mới chỉ 3,4 tháng trước, chúng ta còn thấy Phương Mỹ Chi mang rặt màu sắc dân ca miền Nam. Phải chăng album “Vũ trụ có anh” là đoạn chuyển đánh dấu chương mới “đại chúng hơn” trong sự nghiệp Phương Mỹ Chi sau 10 năm?
Chi vừa muốn giữ nét dân ca đặc trưng vừa muốn cập nhật cái mới, xu hướng hiện đại. “Vũ trụ có anh” có thể coi là bước ngoặt của Chi, khi mình không bỏ đi những cái cội rễ của mình, làm nó hiện đại để chinh phục được đa dạng khán giả.
Chi không dám tự đánh giá “Vũ trụ cò bay” hay hay dở, chỉ biết chia sẻ rằng đây là lần đầu làm album mà Chi được thăng hoa đến vậy. Chi rất tự hào vì đã làm hết sức, Chi yêu “đứa con tinh thần” của mình.
Việc kết hợp dân ca với hiện đại thường tạo ra nhiều tranh cãi, đòi hỏi bài nhạc vừa hợp thị hiếu, vừa phải trung thành với những đặc trưng vùng miền. Chi quan niệm điều này như thế nào?
Đây là phần rất quan trọng trong quá trình sáng tác của Chi.
Chẳng hạn khi hát “Gối gấm” theo âm ngữ miền Trung, Chi không thể nào làm chính xác 100% vì mình là đứa con miền Nam, không thể thấm bằng người sinh ra ở đó. Chi đã cố gắng hết sức, học hỏi và tìm đến những người tiền bối, như chị Ngọc Mai, cô Vân Khánh, những nghệ sĩ chuyên ca những bài nhạc Huế, miền Trung. Chi nghĩ mình cứ cố gắng hết sức là được. Cái khó nhất là khi sự sáng tạo của các anh em (Chi và DTAP) rất đong đầy, tính chính xác khiến mình hơi chậm lại việc sáng tạo một chút, thấy đi xa là phải kéo xuống, cân giữa cảm xúc và lý trí trong từng bài.
Chi có thể lấy ví dụ từ “Chiếc lược ngà”, phần đầu là dân ca miền Nam, phần sau có xu hướng cổ tích kiểu “Disney”.
Làm sao Chi truyền tải được ca từ và tinh thần đoạn hát qua ngôn ngữ âm nhạc trừu tượng?
Nôm na mọi người hay hát đến đâu tưởng tượng đến đó, nhưng với Chi thì cách này khó, làm không nổi. Chi thường phân theo đoạn, ví dụ như “Chiếc lược ngà” là hành trình tìm cha của bé Thu từ nhỏ đến khi lớn, Chi chia cảm xúc thành từng đoạn chứ không hát đến đâu tưởng tượng đến đó.
Có nhiều ý kiến cho rằng Chi là nghệ sĩ Gen Z hát tốt nhất bây giờ?
Chi sợ cái gì nhất lắm, có lẽ đó là lý do Chi xếp hạng 2 hoài (cười).
Chi ra sản phẩm toàn top 2 là dừng, “Vũ trụ cò bay” đạt top 1 iTunes, đánh dấu lần đầu phá vỡ “lời nguyền top 2″ của Chi. Nói vui vậy, khi được so sánh và gắn với từ “nhất”, mình không tránh khỏi áp lực.
Cảm giác của Chi khi ngay từ lúc hơn 10 tuổi đã đứng chung sân khấu với các nghệ sĩ hàng đầu như Kim Tử Long, Phi Nhung hay Trấn Thành là như thế nào?
Trộm vía, không hiểu sao Chi được mọi người thương như vậy. Chi nhớ nhân vật Lưu Bị luôn lấy nhân nghĩa làm đầu, khiến mình cũng tự vấn bản thân, vậy kim chỉ nam mình sống là gì? Có tính từ gì mình bám vào để sống và đối đãi với người khác không? Chi nghĩ rằng chỉ cần chân thành, không giả dối là đủ rồi, không cần gì cao siêu nữa. “Chân thành” là từ Chi luôn nhớ khi đối đãi với người, luôn hết mình. Cô chú nghệ sĩ cần thì em sẽ hỗ trợ trong khả năng, mình cũng không ngại nhờ mọi người hỗ trợ, không sợ việc ngỏ lời và bị từ chối. Chi cũng trầm tính, có thể cô chú thấy Chi điềm đạm nên rất thương mình. Như buổi showcase của Chi, mình rất biết ơn các anh chị nghệ sĩ và các khán giả đã ngồi lại. Đâu dễ dàng gì, mọi người trang điểm mặc đẹp rồi ngồi dưới mưa ủng hộ Chi. Có thể nói, đây là trái ngọt sau 10 năm Chi hoạt động nghệ thuật. Sau buổi showcase, Chi cảm thấy mọi thứ rất thiêng liêng, Chi rất sợ mất nó.
Do may mắn được làm việc với các tiền bối, Chi học hỏi được rất nhiều về cách họ đối nhân xử thế. Từ khi 10 tuổi, Chi được gặp các tiền bối như nghệ sĩ Chí Tài, Mỹ Tâm, Phi Nhung, Như Quỳnh, Trấn Thành, Trường Giang,… Chi cũng muốn học hỏi họ, muốn làm nghề không chỉ 10 mà hơn 50 năm, luôn sẵn sàng thúc đẩy thế hệ phía sau.
Bài hát nào mang đậm tinh thần của Chi nhất từ trước tới nay?
Đó là “Chiếc lược ngà”, vì bài hát đậm chất miền Nam, những gì thuộc về cốt lõi của Chi, mang Chi đến gần khán giả từ 10 năm trước. Hát “Chiếc lược ngà” năm 20 tuổi là điều cực kỳ ý nghĩa với Chi, nó khiến khán giả cũ tin Chi, tin Chi không bao giờ bỏ họ và bỏ giọng miền Nam của mình. Bài hát đại diện niềm tin của Chi và khán giả dành cho nhau.
“Bóng phù hoa” cũng rất ý nghĩa, vì nó khơi gợi khả năng sáng tác của mình. Vì thế, mỗi bài hát đều có ý nghĩa riêng đến Chi.
Bức tranh âm nhạc của Chi, sau “Vũ trụ cò bay” sẽ là gì? Chi có ý định kết hợp với nhiều nghệ sĩ, nhà sản xuất hơn trong thời gian tới không?
Chi chưa nghĩ tới tương lai. Hiện tại, mình tập trung “cày” trả nợ tiền làm showcase. (cười)
Về việc kết hợp, ai hữu duyên thì mình sẽ làm việc chung thôi. Chi không thích rập khuôn mà muốn thay đổi như tắc kè hoa, chính khán giả cũng thích nghệ sĩ phải đổi mới mà.
Để tóm gọn, 3 từ mà Chi dành cho album “Vũ trụ cò bay” sẽ là gì?
3 tinh thần chính trong album sẽ là truyền thống, hiện đại và nhiệt huyết.
